Ιστορία
Ένα είδος μπότας που πρωτοφορέθηκε στις αρχές του 19 αιώνα από χωρικούς για την κάλυψη των ποδιών τους από τα αγκάθια και τα χαράκια που ήταν αναγκασμένοι συχνά να διαβούν, προκειμένου να ταΐσουν τα ζώα τους σε βουνά και άλλα δυσβάσταχτα μέρη. Φτιαγμένα από ανθρώπινα υλικά, 100% χειροποίητα, κατασκευάζονταν σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες. Τα πρώτα στιβάνια ήταν φτιαγμένα από: α) δέρμα ζώου το πάνω μέρος που καλύπτει το πόδι και β) από λάστιχο η σόλα που έβρισκαν από παραιτημένα λάστιχα αυτοκινήτων σε χωράφια και δρόμους.
Αρχαίος τρόπος κατασκευής
Αφού επεξεργαζόταν το δέρμα του ζώου για μερικές ημέρες στην συνέχεια το έκοβαν και το σχεδίαζαν σύμφωνα με το καλούπι του ποδιού, δηλαδή ίσα ίσα ώστε να καλύψει γύρω γύρω τη γάμπα. Έπειτα κατασκεύαζαν το κουτουπιέ του στιβανιού και στη συνέχεια έραβαν με χοντρό σύρμα το λάστιχο όπου ήταν η σόλα του υποδήματος. Η διαδικασία για την κατασκευή ενός υποδήματος διαρκούσε ακόμα και 5 ημέρες, διότι όπως προαναφέρθηκε, τα κατασκεύαζαν όλα στο χέρι.
Σύγχρονος τρόπος κατασκευής
Στις μέρες μας τα πράγματα είναι πλέον διαφορετικά. Σήμερα η κατασκευή ενός ζευγαριού υποδήματα είναι πιο εύκολη διαδικασία για έναν κατασκευαστή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και απλή. Πλέον ο κατασκευαστής προμηθεύεται ότι δέρμα θέλει από βιοτεχνίες, στη μορφή που ο ίδιος επιθυμεί και απλά το ράβει σύμφωνα με τις ανάγκες του πελάτη. Για τη κατασκευή της σόλας που είναι και το δυσκολότερο σημείο ενός παπουτσιού χρησιμοποιείται σκληρό δέρμα το οποίο κολλιέται και έπειτα τοποθετείται το τακούνι το οποίο το βρίσκουν εύκολα στο εμπόριο. Όλη η διαδικασία γίνεται πάλι στο χέρι με τη διαφορά ότι στις μέρες μας υπάρχουν αρκετά μηχανήματα που διευκολύνουν τους υποδηματοποιούς. Τα δέρματα που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως από πρόβατο και κατσίκι. Στα καλύτερα συμπεριλαμβάνονται τα Ιταλικά δέρματα ενώ στα πιο ανθεκτικά τα Ελληνικά. Γι' αυτό και τα ιταλικά κοστίζουν περισσότερο.
Είδη στιβανιών
Πλέον μπορούμε να δούμε αρκετές παραλλαγές στα στιβάνια σε σχέση με το κλασσικό. Τα στιβάνια με ζάρες, το ζάρωμα δηλαδή στο καλούπι του στιβανιού για ένα διαφορετικό στυλ, τα τριζάτα στιβάνια, που τοποθετούνται μικρά ξυλάκια μέσα στη σόλα για να 'τρίζουν', εξού και η ονομασία τους. Αλλη παραλλαγή είναι με πιέτες διάφορες κορδέλες δέρματος που τοποθετούνται γύρω από το υπόδημα για στολίδι και πολλά άλλα, όπως τα θέλει ο πελάτης.
Κόστος και χρόνος κατασκευής σήμερα
Τα στιβάνια τείνουν πλέον να εξαλειφθούν μιας και είναι ελάχιστοι οι κατασκευαστές που έχουν μείνει στο νομό. Η τιμή ενός ζευγαριού κυμαίνεται στα 150-180 ευρώ. Η κατασκευή τους απαιτεί το λιγότερο δύο ημέρες εργασίας, αφού είναι πάντα χειροποίητα.
Πηγή